สัญลักษณ์ไฟฟ้าพื้นฐานที่ควรรู้ พร้อมความหมาย (ล่าสุดสำหรับปี 2025)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า พื้นฐานที่ควรรู้ พร้อมความหมาย (ล่าสุดสำหรับปี 2025)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า เบื้องต้นที่ควรรู้ สำหรับมือใหม่และผู้เริ่มต้นเรียนรู้ระบบไฟฟ้าหากคุณกำลังเริ่มต้นศึกษาเรื่องไฟฟ้า การทำความเข้าใจ สัญลักษณ์วงจรไฟฟ้า หรือ สัญลักษณ์ทางไฟฟ้า ถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญ เพราะสัญลักษณ์ต่างๆ เหล่านี้ใช้แทนส่วนประกอบและอุปกรณ์ไฟฟ้าในวงจร เช่น สวิตช์ ตัวต้านทาน หลอดไฟ ฟิวส์ และแหล่งจ่ายไฟ การจดจำและเข้าใจสัญลักษณ์เหล่านี้จะช่วยให้สามารถอ่านแบบไฟฟ้าและออกแบบวงจรได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

ไขข้อสงสัย สัญลักษณ์ไฟฟ้า ในวงจร คืออะไร

สัญลักษณ์ไฟฟ้า (Electrical Symbols) เปรียบเสมือนภาษาภาพสากลที่ใช้แทน อุปกรณ์ไฟฟ้า และ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ใน แผนภาพวงจร (Circuit Diagrams) ถูกออกแบบมาเพื่อให้นักออกแบบวงจร ช่างไฟฟ้า และวิศวกรเข้าใจ การเชื่อมต่อวงจร ได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ ไม่ต้องยึดติดกับรูปร่างจริงของอุปกรณ์แต่ละชิ้น สัญลักษณ์วงจรไฟฟ้า (Circuit and Electronic Symbols) เหล่านี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในการแสดง การทำงานร่วมกันของอุปกรณ์ ภายในวงจร ช่วยให้การ วิเคราะห์วงจร และ แก้ไขวงจร เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

แม้ว่า, สัญลักษณ์ทางไฟฟ้า เหล่านี้จะดูเรียบง่าย แต่การแปลงข้อมูลจาก แผนภาพวงจร ไปสู่การจัดวาง อุปกรณ์จริงบนแผ่นปริ้นท์ (PCB) หรือ สตริปบอร์ด จำเป็นต้องอาศัยความเข้าใจเชิงลึก ดังนั้น การทำความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่าง สัญลักษณ์วงจรไฟฟ้า และ ตำแหน่งทางกายภาพของอุปกรณ์ จึงเป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญสำหรับการ สร้างวงจรไฟฟ้าใช้งานจริง และการ ออกแบบวงจรไฟฟ้า ที่มีประสิทธิภาพ

ตาราง สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล

ในการอ่านหรือออกแบบ วงจรไฟฟ้า การเข้าใจความหมายของ สัญลักษณ์ไฟฟ้า ที่ใช้ในแผนผังเป็นสิ่งจำเป็น เพราะแต่ละสัญลักษณ์ถูกใช้เพื่อแทนอุปกรณ์หรือการเชื่อมต่อในระบบจริง โดยเฉพาะในส่วนของสายไฟและการเชื่อมต่อระหว่างอุปกรณ์ต่าง ๆ เราสามารถแบ่ง ตารางสัญลักษณ์ไฟฟ้า ได้ดังนี้

สัญลักษณ์ลวด (Wire Symbols)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล สัญลักษณ์ลวด
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
สัญลักษณ์สายไฟฟ้า สายไฟฟ้า (Electrical Wire) ตัวนำไฟฟ้า หรือ สายไฟ ที่ทำหน้าที่นำ
กระแสจากแหล่งจ่ายไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ
ภายในวงจร
สัญลักษณ์สายไฟที่เชื่อมต่อ สายไฟที่เชื่อมต่อกัน (Connected Wire) สายไฟสองเส้นมีการเชื่อมต่อกัน
หรือจุดตัดในแผนภาพที่มีการต่อถึงกันจริง
สัญลักษณ์สายไฟที่ไม่ได้เชื่อมต่อ สายไฟที่ไม่ได้เชื่อมต่อ (Unconnected Wire) ไม่มีการเชื่อมต่อทางไฟฟ้าระหว่างกัน
จะมีการใช้สัญลักษณ์เพื่อแสดง
ชัดเจนว่าสายเหล่านั้นแยกจากกันโดยสิ้นเชิง

สัญลักษณ์สวิตซ์สลับ และ สัญลักษณ์รีเลย์ (Switch Symbols and Relay Symbols)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล สัญลักษณ์สวิตซ์สลับ และ สัญลักษณ์รีเลย์
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
สัญลักษณ์สวิตช์ SPST สวิตช์สลับ SPST (SPST Toggle Switch) ใช้สำหรับตัด กระแสไฟฟ้าแบบง่ายๆมีเพียง
ตำแหน่งเปิดหรือปิดเท่านั้นเหมาะสำหรับ
วงจรที่ต้องการควบคุมเพียงทิศทางเดียว
สัญลักษณ์สวิตช์ SPDT สวิตช์สลับ SPDT (SPDT Toggle Switch) ใช้เลือกสลับการเชื่อมต่อระหว่างสอง
ตำแหน่ง ช่วยให้วงจรสามารถ
เปลี่ยนทิศทางการจ่ายไฟได้ตามต้องการ
สัญลักษณ์ปุ่มกด สวิตช์ปุ่ม แบบกดติดปล่อยดับ Pushbutton Switch (N.O) สวิตช์ชั่วขณะ ที่เปิดวงจรเฉพาะตอน
กดปุ่ม เมื่อปล่อยปุ่มวงจร
จะปิดกลับเป็นเหมือนเดิม
สัญลักษณ์ปุ่มกด สวิตช์ปุ่ม แบบกดดับปล่อยติด Pushbutton Switch (N.C) ทำงานตรงข้ามกับ N.O โดยจะปิดวงจร
ตลอดเวลา เว้นแต่จะมีการกดปุ่ม
จึงตัดการเชื่อมต่อ
สัญลักษณ์สวิตช์จุ่ม สวิตช์ DIP (DIP Switch) ใช้สำหรับตั้งค่าต่างๆ ออนบอร์ด บนแผงวงจร
PCB สามารถ เปิด-ปิดทีละช่อง
เพื่อกำหนดการทำงานของวงจรได้
สัญลักษณ์รีเลย์ spst SPST รีเลย์ (SPST Relay) รีเลย์แม่เหล็กไฟฟ้าประเภทตัดต่อวงจร
แบบ เปิด-ปิด ใช้ควบคุมการจ่ายไฟใน
วงจรแบบอัตโนมัติ
สัญลักษณ์รีเลย์ spdt SPDT รีเลย์ (SPDT Relay) รีเลย์แม่เหล็กไฟฟ้าประเภทตัดต่อวงจร
แบบ เปิด-ปิด ใช้ควบคุมการจ่ายไฟใน
วงจรแบบอัตโนมัติ เช่นเดียวกัน
สัญลักษณ์จัมเปอร์ จัมเปอร์ (Jumper) ปิดการเชื่อมต่อโดยการเสียบจัมเปอร์
บนหมุด
สัญลักษณ์สะพานประสาน สะพานประสาน (Solder Bridge) ใช้ลวดบัดกรีเชื่อมต่อจุดวงจร
สองจุดเข้าด้วยกันเพื่อปิดการเชื่อมต่อ

สัญลักษณ์ กราวด์ (Ground Symbols)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล สัญลักษณ์สวิตซ์สลับ และ สัญลักษณ์ กราวด์
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
สัญลักษณ์พื้นดิน พื้นดิน (Earth Ground)  เป็นตัวแทนของการเชื่อมต่อกับ
พื้นดินจริง ซึ่งมีความสำคัญ
อย่างยิ่งในการ ป้องกันไฟฟ้าช็อต
และเป็นจุดอ้างอิงสำหรับศักย์ไฟฟ้า
ที่เป็นศูนย์
สัญลักษณ์แชสซี กราวด์แชสซี (Chassis Ground) การเชื่อมต่อกับ ตัวถัง หรือ โครงเครื่อง (Chassis)
ของอุปกรณ์ไฟฟ้า โดยมีจุดประสงค์
หลักเพื่อควบคุมและ จัดการสัญญาณ
รบกวน รวมถึงเป็นเส้นทาง
กลับของกระแสไฟฟ้าในวงจร
สัญลักษณ์กราวด์ดิจิทัลทั่วไป ระบบกระจายพื้นดินทั่วไป
(Digital / Common Ground)

สัญลักษณ์ ตัวต้านทาน (Resistor Symbols)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล สัญลักษณ์สวิตซ์สลับ และ สัญลักษณ์ ตัวต้านทาน
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
สัญลักษณ์ตัวต้านทาน ตัวต้านทาน (IEEE)
Resistor (IEEE)
ตัวต้านทาน ซึ่งทำหน้าที่ ลดการไหล
ของกระแส ในวงจรไฟฟ้า
สัญลักษณ์ตัวต้านทาน ตัวต้านทาน (IEC)
Resistor (IEC)
ตัวต้านทาน ที่ทำหน้าที่เดียวกัน
สัญลักษณ์ potentiomemer โพเทนชิออมิเตอร์ (IEEE)
Potentiometer (IEEE)
ตัวต้านทานแบบปรับได้ ที่มี 3 ขั้ว
ใช้สำหรับควบคุมแรงดันไฟฟ้า
หรือกระแส
สัญลักษณ์โพเทนชิออมิเตอร์ โพเทนชิออมิเตอร์ (IEC)
Potentiometer (IEC)
ตัวต้านทาน ที่ทำหน้าที่เดียวกัน
สัญลักษณ์ตัวต้านทานตัวแปร ตัวต้านทานแบบตัวแปร / รีโอสแตท (IEEE)
Variable Resistor / Rheostat (IEEE)
ตัวต้านทานแบบปรับได้ ที่มี 2 ขั้ว
มักใช้เพื่อปรับค่าความต้านทาน
และควบคุมกระแส
สัญลักษณ์ตัวต้านทานตัวแปร ตัวต้านทานแบบแปรผัน / รีโอสแตท (IEC)
Variable Resistor / Rheostat (IEC)
ตัวต้านทาน ที่ทำหน้าที่เดียวกัน
ตัวต้านทานทริมเมอร์
(Trimmer Resistor)
ตัวต้านทานที่ตั้งไว้ล่วงหน้า ซึ่งเป็น
ตัวต้านทานแบบปรับค่าได้ขนาดเล็ก
ที่ใช้สำหรับการปรับละเอียดในวงจร
เทอร์มิสเตอร์
(Thermistor)
ตัวต้านทานความร้อน ที่เปลี่ยน
ความต้านทานเมื่ออุณหภูมิ
เปลี่ยนแปลง
โฟโตรีซิสเตอร์ / ตัวต้านทานขึ้นอยู่กับแสง (LDR)
Photoresistor / Light dependent resistor (LDR)
Photo-resistor ที่ เปลี่ยนความต้านทาน
ด้วยการเปลี่ยนแปลงความเข้มของแสง

สัญลักษณ์ ตัวเก็บประจุ (Capacitor Symbols)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล สัญลักษณ์สวิตซ์สลับ และ สัญลักษณ์ ตัวเก็บประจุ
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
คาปาซิเตอร์
(Capacitor)
ทำหน้าที่หลักคือ เก็บประจุไฟฟ้า ความหมาย
ของมันคืออุปกรณ์ที่สามารถลัดวงจรด้วย AC (กระแสสลับ)
แต่ วงจรเปิดด้วย DC (กระแสตรง) นี่คือคุณสมบัติ
เฉพาะที่ทำให้มันแตกต่างจากอุปกรณ์อื่นๆ
สัญลักษณ์ตัวเก็บประจุ คาปาซิเตอร์
(Capacitor)
คาปาซิเตอร์ใช้ในการเก็บประจุไฟฟ้า เช่นเดียวกัน
สัญลักษณ์ตัวเก็บประจุแบบโพลาไรซ์ ตัวเก็บประจุแบบโพลาไรซ์
(Polarized Capacitor)
ตัวเก็บประจุไฟฟ้า ชนิดที่มีขั้วบวก
และลบ ต้องต่อให้ถูกทิศทาง
สัญลักษณ์ตัวเก็บประจุแบบโพลาไรซ์ ตัวเก็บประจุแบบโพลาไรซ์
(Polarized Capacitor) 
ตัวเก็บประจุไฟฟ้า ชนิดที่มีขั้วบวก
และลบ ต้องต่อให้ถูกทิศทาง เช่นเดียวกัน
สัญลักษณ์ตัวเก็บประจุแบบแปรผัน ตัวเก็บประจุแบบแปรผันความจุที่ปรับได้
(Variable Capacitor)
คาปาซิเตอร์ ที่สามารถปรับค่าความจุได้ มักใช้ในวงจรจูนสัญญาณวิทยุ

สัญลักษณ์ ตัวเหนี่ยวนำ / ขดลวด สัญลักษณ์มิเตอร์ และสัญลักษณ์หลอดไฟ / หลอดไฟ
(Inductor / Coil Symbol, Meter Symbol and Lamp / Bulb Symbol)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสากล สัญลักษณ์สวิตซ์สลับ และ สัญลักษณ์ ตัวเหนี่ยวนำ / ขดลวด สัญลักษณ์ มิเตอร์ และสัญลักษณ์หลอดไฟ / หลอดไฟ
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
สัญลักษณ์ตัวเหนี่ยวนำ ตัวเหนี่ยวนำ หรือ ขดลวด
(Coil / solenoid that generates
magnetic field)
ขดลวด / โซลินอยด์ สร้างสนามแม่
เหล็กเมื่อมีกระแส
ไฟฟ้าไหลผ่าน
สัญลักษณ์ตัวเหนี่ยวนำแกนเหล็ก ตัวเหนี่ยวนำแกนเหล็ก
(Iron Core Inductor)
รวมเหล็ก
สัญลักษณ์ตัวเหนี่ยวนำหลักตัวแปร ตัวเหนี่ยวนำตัวแปร แบบปรับค่าได้
(Variable Inductor)
สัญลักษณ์โวลต์มิเตอร์ โวลต์มิเตอร์
(Voltmeter)
วัดแรงดันไฟฟ้า คุณสมบัติเด่นคือ
มีความต้านทานสูงมาก และต้อง เชื่อมต่อ
แบบขนาน กับวงจรหรือส่วน
ประกอบที่ต้องการวัด
สัญลักษณ์แอมมิเตอร์ แอมมิเตอร์
(Ammeter)
วัดกระแสไฟฟ้า จุดเด่นของแอมมิเตอร์
คือ มีความต้านทานใกล้ศูนย์ และจำเป็น
ต้อง เชื่อมต่อแบบอนุกรม ในวงจร
เพื่อการวัดที่ถูกต้อง
สัญลักษณ์โอห์มมิเตอร์ โอห์มมิเตอร์
(Ohmmeter)
วัดความต้านทาน ของวัสดุหรือ
อุปกรณ์ต่าง ๆ ในวงจรไฟฟ้า
สัญลักษณ์วัตต์มิเตอร์ วัตต์มิเตอร์
(Wattmeter)
วัดพลังงานไฟฟ้าที่ใช้ไป
หรือจ่ายออกในวงจร
สัญลักษณ์หลอดไฟ หลอดไฟ
(Lamp / light bulb)
สร้างแสงเมื่อกระแสไหลผ่าน
ไส้หลอดหรือสารกึ่งตัวนำภายใน
สัญลักษณ์หลอดไฟ หลอดไฟ
(Lamp / light bulb)
สร้างแสงเมื่อกระแสไหลผ่าน
ไส้หลอดหรือสารกึ่งตัวนำภายใน
เช่นเดียวกัน
สัญลักษณ์หลอดไฟ หลอดไฟ
(Lamp / light bulb)
สร้างแสงเมื่อกระแสไหลผ่าน
ไส้หลอดหรือสารกึ่งตัวนำภายใน
เช่นเดียวกัน

สัญลักษณ์ต่างๆ เพิ่มเติม
(Misc.Symbols)

สัญลักษณ์ไฟฟ้า มาตรฐานสาก สัญลักษณ์ต่างๆ เพิ่มเติม
สัญลักษณ์ ชื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ คำอธิบาย / ความหมาย
สัญลักษณ์มอเตอร์ เครื่องยนต์
(Electric motor)
เครื่องยนต์หรือมอเตอร์ไฟฟ้า ซึ่ง
แปลงพลังงานไฟฟ้าเป็น
พลังงานกล เพื่อใช้ในงานขับเคลื่อนต่างๆ
สัญลักษณ์หม้อแปลง หม้อแปลงไฟฟ้า
(Transformer)
แปลงแรงดันไฟฟ้ากระแสสลับ
จากแรงดันสูงเป็นแรงดันต่ำ
หรือกลับกัน ใช้ในงานส่งพลังงาน
ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
สัญลักษณ์ฟิวส์ ฟิวส์
(Fuse)
ตัดวงจรโดยอัตโนมัติเมื่อเกิด
กระแสไฟฟ้าเกิน เพื่อป้องกันความ
เสียหายต่อวงจรหรืออุปกรณ์อื่นๆ
สัญลักษณ์ฟิวส์ ฟิวส์
(Fuse)
ตัดวงจรโดยอัตโนมัติเมื่อเกิด
กระแสไฟฟ้าเกิน เพื่อป้องกันความ
เสียหายต่อวงจรหรืออุปกรณ์อื่นๆ
สัญลักษณ์ลำโพง ลำโพง
(Loudspeaker)
เปลี่ยนสัญญาณไฟฟ้าให้
กลายเป็นคลื่นเสียง เช่น
ลำโพงทั่วไปในระบบเสียง
สัญลักษณ์ไมโครโฟน ไมโครโฟน
(Microphone)
แปลงคลื่นเสียงให้กลายเป็นสัญญาณ
ไฟฟ้าเหมาะสำหรับระบบบันทึก
เสียงหรือการสื่อสาร
สัญลักษณ์เสาอากาศ เสาอากาศ
(Antenna / aerial)
ใช้ส่งหรือรับคลื่นความถี่วิทยุ เพื่อ
การสื่อสารไร้สาย เช่น วิทยุ โทรทัศน์
หรืออุปกรณ์ IoT
สัญลักษณ์เสาอากาศ เสาอากาศ
(Antenna / aerial)
ใช้ส่งหรือรับคลื่นความถี่วิทยุ เพื่อ
การสื่อสารไร้สาย เช่น วิทยุ โทรทัศน์
หรืออุปกรณ์ IoT เช่นเดียวกัน
สัญลักษณ์เสาอากาศไดโพล เสาอากาศไดโพล
(Dipole Antenna)
ใช้แทนเสาอากาศแบบไดโพล ที่มี
ลักษณะเป็นสายคู่ ใช้รับส่งคลื่น
วิทยุในระบบสื่อสารแบบพื้นฐาน

การเข้าใจ สัญลักษณ์ไฟฟ้า พื้นฐาน เป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่ออกแบบวงจรไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็นนักเรียน วิศวกร หรือช่างอิเล็กทรอนิกส์ เพราะสามารถช่วยให้วิเคราะห์การทำงานของวงจรได้อย่างถูกต้อง พร้อมทั้งเลือกใช้อุปกรณ์ได้อย่างเหมาะสม หวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อมูลเหล่านี้จะเป็นประโยชน์และช่วยให้ผู้อ่านทุกท่านเข้าใจเรื่องสัญลักษณ์ทางไฟฟ้าได้มากขึ้น ไม่มากก็น้อย

บทความที่เกี่ยวข้อกับสัญลักษณ์ไฟฟ้า

 

โกดังเก็บของ เก็บสินค้า ให้เช่าในราคาถูก ราคารวมภาษีทุกอย่าง ทำให้สามารถลดต้นทุนของลูกค้าได้

ยูนิตว่าง พร้อมให้เช่า คลิ๊กดูโครงการได้ที่นี่

ที่สำคัญโกดังให้เช่า ตั้งอยู่ในทำเลทองหรือสนใจสอบถาม โกดังเก็บสินค้าของ bkkwarehouse

Hotline : 089-768-5205 / 063-829-6219  Telephone : 0-2394-5409

LINE ID : @bkkwarehouse
https://lin.ee/5CuTpWq

บทความแนะนำ