GMP คืออะไร สำคัญอย่างไร ใครบ้างต้องใช้ คู่มือเข้าใจง่าย สำหรับธุรกิจ

• Facebook
• X
• Line

gmp คืออะไร “GMP” ย่อมาจาก “Good Manufacturing Practice” หรือ “กฎระเบียบการผลิตที่ดี” ก่อนที่เจ้าของกิจการโรงงานต่างๆ ภายในประเทศ จะเริ่มดำเนินการ หรือเปิดตัวธุรกิจ สิ่งที่จำเป็นที่สุดเลยคือต้องศึกษา และทำความเข้าใจในเรื่องของกฎระเบียบ และมาตรฐานหลายข้อในโรงงาน เพื่อให้เป็นไปตามกระบวนการปฏิบัติ ที่จะเป็นหนทางไปสู่ การรังสรรค์ระบบในองค์กร และการดำเนินการนำผลผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพไปถึงมือผู้บริโภคตามกำหนดเวลา โดยเฉพาะมาตรฐาน GMP ซึ่งเป็นหนึ่งในกระบวนการตามหลักมาตรฐานสากล ที่ผู้ประกอบการต้องให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก

เนื่องจาก GMP เป็นผลการันตีได้เลยว่าโรงงานของคุณ หรือโรงงงานอื่นๆ นั้น มีความปลอดภัย และมีคุณภาพที่ดี หรือไม่ และเหมาะสมมั้ยที่สำหรับจะส่งออกไปจัดจำหน่ายให้แก่ผู้บริโภคในที่ต่างๆ ในบทความนี้จะมาบอกข้อมูลกับทุกคนว่า มาตรฐาน gmp มีความสำคัญอย่างไรต่อการนำไปใช้เป็นหลักแนวทางในการดำเนินธุรกิจในโรงงานของคุณ มาทำความรู้จักไปพร้อมๆ กันได้เลย

สารบัญ

1. gmp คืออะไร

2. ประเภท gmp มีอะไรบ้าง?

3. หลักเกณฑ์ GMP ครอบคลุมอะไรบ้าง?

4. วัตถุประสงค์ และ ข้อดีของมาตรฐาน GMP

• ข้อดีของมาตรฐาน GMP

5. ความสำคัญ GMP ที่มีผลต่อโรงงาน

6. ปัจจุบัน GMP เปลี่ยนเป็น GHP

7. มาตรฐาน GMP กับการเช่าโรงงาน หรือเช่าคลังสินค้า

GMP ย่อมาจาก (Good Manufacturing Practice) หรือ “หลักเกณฑ์กฎระเบียบการผลิตที่ดี” เป็นระบบที่ทำให้มั่นใจได้ว่าผลิตภัณฑ์ได้รับการผลิต และควบคุมตามมาตรฐานคุณภาพอย่างสม่ำเสมอ ได้รับการออกแบบมาเพื่อลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการผลิต เช่น การผลิตทาง อาหาร, เครื่องสำอางค์, และผลิตภัณฑ์อื่นๆ ที่ไม่สามารถกำจัดได้ด้วยการทดสอบผลิตภัณฑ์ขั้นสุดท้ายครอบคลุมทุกด้านของการผลิต

ตั้งแต่วัสดุเริ่มต้น สถานที่ และอุปกรณ์ ไปจนถึงการฝึกอบรม และสุขอนามัยส่วนบุคคลของพนักงาน ขั้นตอนการเขียนโดยละเอียดถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับแต่ละกระบวนการที่อาจส่งผลต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป จะต้องมีระบบในการจัดเตรียมเอกสารหลักฐานว่ามีการปฏิบัติตามขั้นตอนที่ถูกต้องอย่างสม่ำเสมอในแต่ละขั้นตอนในกระบวนการผลิต – ทุกครั้งที่มีการผลิตผลิตภัณฑ์

ปัจจุบัน หลักมาตรฐาน gmp มี 2 ประเภท ดังนี้

• GMP สุขลักษณะทั่วไป (General GMP) เป็นหลักเกณฑ์มาตรฐาน ที่ใช้ปฏิบัติกับผลิตภัณฑ์อาหารทุกประเภท และผลิตภัณฑ์ทั่วไป
• GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ (Specific GMP) เป็นหลักเกณฑ์มาตรฐาน และแนวทางที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อตรวจสอบ และรักษาคุณภาพของผลิตภัณฑ์ โดยมักจะเน้นไปที่ลักษณะที่เฉพาะเจาะจงของกลุ่มผลิตภัณฑ์นั้นๆ เช่นยา, น้ำดื่ม, เครื่องสำอางค์, หรือเครื่องแพทย์ เพื่อให้มั่นใจว่ากระบวนการผลิต และคุณภาพของผลิตภัณฑ์นั้นสอดคล้องตามมาตรฐานที่กำหนดไว้

GMP จะตรวจสอบ และครอบคลุมทุกอย่างของกระบวนการผลิตเพื่อป้องกันความเสี่ยงต่างๆ ที่อาจเกิดผลเสียกับผลิตภัณฑ์ เช่น การปนเปื้อน การปลอมแปลง ของตัวผลิตภัณฑ์ และการติดฉลากไม่ถูกต้อง ที่มีผลต่อความปลอดภัย และคุณภาพของผลิตภัณฑ์ตามแนวทาง GMP ซึ่งรวมถึงสิ่งเหล่านี้ด้วย เริ่มตั้งแต่สถานที่ตั้งของสถานประกอบการ โครงสร้างอาคาร โรงงาน ที่ดำเนินธุรกิจ

รวมถึงอุปกรณ์เครื่องมือ เครื่องจักรต่างๆ ที่อยู่ในขั้นตอนกระบวนการผลิต ควบคุมการผลิตที่ดี และมีคุณภาพ จะเริ่มนับตั้งแต่มีแผนเริ่มต้นกระบวนการผลิต และ ครอบคลุมระบบการผลิตวัตถุดิบ การบรรจุผลิตภัณฑ์ การจัดเก็บผลิตภัณฑ์ การควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ไปจนถึง วิธีการขนส่งจนถึงมือผู้บริโภค การตรวจสอบ และติดตามผลคุณภาพผลิตภัณฑ์ บุคลากร และผู้ปฏิบัติงานที่อยู่ในกระบวนการ รวมถึงระบบบันทึกข้อมูล ระบบจัดกาสุขาภิบาล และสุขอนามัย เป็นต้น เพื่อให้ผลิตภัณฑ์ในขั้นสุดท้ายมีคุณภาพ และความปลอดภัยที่ดี เป็นที่มั่นใจในคุณภาพสินค้าขององค์กรเมื่อส่งตรงถึงมือผู้บริโภค

ซึ่งวัตถุประสงค์มาตรฐาน gmp หลักๆ เแล้ว เพื่อให้ผู้ประกอบการ คำนึงถึงมาตรการป้องกันผลิตภัณฑ์ของตนเอง จากสิ่งปนเปื้อนอันตรายต่างๆ ทั้งใน ด้านเคมี ด้านจุลินทรีย์ และด้านกายภาพของคนงานในโรงงาน ที่อาจจะติดมาในผลิตภัณฑ์ก็เป็นได้ ซึ่งที่พบได้ส่วนใหญ่ จะมาจากสิ่งแวดล้อม โครงสร้างแวดล้อมในอาคาร ที่มีฝุ่นเยอะ เครื่องจักร อุปกรณ์ที่ใช้ที่เก่า พวกคราบสนิม และน้ำมันเครื่องจากเครื่องจักร

เนื่องจากไม่ได้ทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ การดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนการผลิตจะเป็นเรื่องที่สำคัญมาก รวมถึงการจัดการในด้านสุขอนามัยของผู้ปฏิบัติงานในโรงงาน และทั้งในด้านความสะอาด การบำรุงรักษาเครื่องจักรที่ใช้ในกระบวนการผลิต ส่วน GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์จะเน้นไปที่ประเด็นการควบคุมกระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์เฉพาะ โดยขยายรายละเอียดในการควบคุมเพื่อป้องกันการปนเปื้อนชัดเจนยิ่งขึ้น

1. ผู้บริโภคจะได้รับผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย ไม่มีสิ่งปนเปื้อน มีคุณภาพที่ดี เหมาะสำหรับการบริโภค
2. เป็นแนวทางระบบการจัดการคุณภาพเพื่อให้แน่ใจว่าผลิตภัณฑ์จากการผลิตได้ตามมาตรฐานคุณภาพที่ปลอดภัย
3. ลดโอกาสที่ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตออกมาจะไม่ได้มาตรฐานช่วยตรวจสอบข้อผิดพลาด และความเบี่ยงเบนที่อาจเกิดขึ้นในกระบวนการผลิต
4. สร้างความสะดวกในหลายด้านของกระบวนการผลิต และอุตสาหกรรมรวมถึงความปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงานในขณะปฏิบัติหน้าที่
5. ช่วยสร้างทัศนคติที่สำคัญในอุตสาหกรรมผลิต ทั้งในระดับบุคลากร และองค์กร ในทางที่ดี
6. สร้างระบบมาตรฐานที่ง่าย และสะดวกในการติดตามข้อมูล
7. สามารถช่วยเพิ่มความคล่องตัวในกระบวนการดูแลได้ในหลายๆ ด้าน การจัดการ และการประเมินงานภายในโรงงาน
8. มีบทบาทสำคัญในการป้องกันข้อบกพร่องที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิต หรือการควบคุมคุณภาพ รวมทั้งขจัดปัญหาไม่ให้เกิดขึ้นซ้ำซ้อน
9. ช่วยลดต้นทุนการผลิตเพิ่มคุณภาพอาหารในระยะยาวตามกำหนดมาตรฐานที่เข้มงวดสำหรับการผลิต และคุณภาพในทุกระดับของกระบวนการ
10. ช่วยให้ผู้ประกอบการมีระบบควบคุมที่เข้มงวด และมีประสิทธิภาพในการดำเนินกิจการ รักษามาตรฐานความสะอาด และสุขลักษณะของโรงงานอย่างถูกต้อง

แนวทางปฏิบัติที่ดีในการผลิตเป็นระบบสำคัญที่โรงงานผลิตทุกแห่งควรนำไปใช้ ช่วยให้มั่นใจในการออกแบบ การตรวจสอบ และการควบคุมกระบวนการผลิต สิ่งอำนวยความสะดวกที่เหมาะสม บริษัทที่ปฏิบัติตามมาตรฐานเหล่านี้ ช่วยรับประกันเอกลักษณ์ ความแข็งแกร่ง และคุณภาพของผลิตภัณฑ์ของผู้ประกอบการธุรกิจ อย่างแน่นอน GMP คือ มาตรฐาน และระบบ ประกันคุณภาพ โดยทั่วโลกให้การรับรองว่าว่าเป็นข้อกำหนดมาตรฐานที่ดีสำหรับคลอบคลุมการผลิตในทุกๆ ด้านที่มีความน่าเชื่อถือสูง ทำให้โรงงานที่ใช้ข้อกำหนด มีความ ปลอดภัยที่ดี และไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค

GMP จึงเป็นหนึ่งในมาตรฐานหลักสากลที่ผู้ประกอบการ และนักธุรกิจ รวมทั้งผู้บริโภค และกลุ่มนักวิชาการด้านอาหารทั่วโลก ต่างให้การยอมรับ ดังนั้นเพื่อส่งผลในทางที่ดีผู้ประกอบการสามารถปฏิบัติตามข้อกำหนดต่างๆ Gmp ได้ทุกประการ จะทำให้สามารถผลิต สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ขององค์กรที่ถูกต้องตามหลักความปลอดภัยต่อสุขภาพ และสุขอนามัยที่ดีของผู้บริโภค และที่สำคัญผลิตภัณฑ์ของผู้ดำเนินกิจการโรงงานจะนับว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพสูงตามหลักสากล และจะได้เปรียบในการแข่งขันในด้านผลผลิตที่ดีมากกว่า โรงงานอื่นๆ ที่ผลิตสินค้าในรูปแบบเดียวกันอีกด้วย

GMP (Good Manufacturing Practice) ได้ถูกเปลี่ยนเป็น GHP (Good Hygiene Practice) ในปัจจุบัน ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ใช้ในการควบคุมการผลิต และความสะอาดในอุตสาหกรรมอาหาร และยา การเปลี่ยนแปลงนี้อาจเกิดขึ้นเนื่องจากการพัฒนา และปรับปรุงในการควบคุมคุณภาพ และความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในอุตสาหกรรมอาหาร และยา การใช้ GHP ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถรับรองว่าผลิตภัณฑ์ของพวกเขามีคุณภาพ และปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค องค์การอนามัยโลก จึงตั้งคณะกรรมการ Codex ขึ้นมา

แล้วเนื่องจาก Codex ได้มีประกาศออกมาแล้วว่าเมื่อ GHP ได้เริ่มใช้อย่างเป็นทางการไม่ว่าจะวันที่เท่าไรก็ตาม จะเริ่มมีผลบังคับให้ผู้ประกอบการทุกโรงงาน ปฏิบัติตามกฏข้อระเบียบทันที จะไม่มีระยะเวลาในการปรับระบบ ผู้ตรวจประเมินที่จะเข้าตรวจติดตามครั้งถัดไปจะทำการตรวจตามมาตรฐาน GHP กับโรงงานนั้นๆ ทันที เนื่องจากได้ทำการประกาศให้ทราบทั่วกันแล้ว

โดยสิ่งที่เปลี่ยนไปมีรายละเอียดดังนี้

1. ชื่อมาตรฐานจากเดิม คือ Good Manufacturing Practice (GMP) เปลี่ยนเป็น Genral Principles of Food Hygiene: Good Hygiene Practices (GHP)
2. เปลี่ยนแปลงการเขียนข้อกำหนดในลักษณะที่ใหม่ขึ้น
3. เพิ่มการควบคุม และป้องกันอันตรายที่เกี่ยวข้องกับสารสัมผัส (Allergens) ซึ่งเป็นสารที่สามารถก่อให้เกิดอาการแพ้ได้ในบางคน
4. การกำหนดรูปแบบฟอร์มเอกสาร HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) ใหม่เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถวางแผน และดำเนินการในการควบคุมความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอาหาร และยาได้
5. การเพิ่มการพิสูจน์ยืนยันสำหรับบางมาตรการควบคุมที่มีความสำคัญเป็นสิ่งที่สามารถช่วยให้คุณมั่นใจได้ว่ามาตรการเหล่านั้นได้ถูกปฏิบัติอย่างถูกต้อง และมีประสิทธิภาพในการควบคุมความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอาหาร และยา

สำหรับท่านผู้ประกอบการท่านใด กำลังมองหาบริการเช่าโรงงาน หรือเช่าโกดังสินค้า ที่มีหลักมาตรฐานสากล GMP ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญเป็นอันดับแรกเลย โดยต้องพิจารณาตั้งแต่เรื่องพื้นที่ทำเลที่ตั้งของโรงงาน โกดังให้เช่า สิ่งอำนวยความสะดวกที่จำเป็น เวลาที่คุณต้องการใช้บริการขนส่งเข้าออกในกิจการของคุณ โครงสร้างของตัวอาคาร การวางแผนผังหน้าที่งานในแต่ละส่วนต่างๆ เพื่อให้สามารถควบคุมกระบวนการผลิต และคุณภาพของได้อย่างตรงตามมาตรฐาน และสามารถจัดเก็บสินค้า และการขนส่งไปยังลูกค้า หรือถึงมือผู้บริโภคโดยตรงอย่างปลอดภัย และผลิตภัณฑ์ มีคุณภาพที่ดีที่สุด

GMP จึงเป็นมาตรฐานสำคัญที่ผู้ประกอบการควรพิจารณาก่อนการเช่าโรงงานให้เช่า รวมทั้งเช่าคลังสินค้า และโกดังให้เช่า เพราะเป็นมาตรฐานในระดับสากล และเป็นระบบที่สามารถประกันคุณภาพของผลิตภัณฑ์ได้ โรงงานให้เช่า และคลังสินค้าให้เช่าจึงควรสอดคล้องกับมาตรฐาน GMP เพื่อเป็นเครื่องการันตีคุณภาพสินค้า